”Geçmiş, bugün ve gelecek olarak grupladığımız zaman dilimleri içerisinde kişi düşüncesi kadar yer kaplar, hayat kişinin özgürlüğü kadar akar, sanat önemsendiği kadar görünür ve insan tutkusu kadar yaşar.”
1. Sanat anlayışınızdan bahseder misiniz?
2001 yılından beri sanatın içindeyim. Sanat anlayışım daha çok şeffaflık ve samimiyet üzerine kurulu. Yaşam, zamanın bize sunduğu imkânlar dâhilinde sürdürülür. Yaşanan zaman ile sanat birbiri içinde bir döngü halindedir. Sanat, kimi zaman geçmişi yansıtarak bugünü anlamlandırır, kimi zaman bugünden geleceğe bağlanan köprü görevi üstlenir, kimi zaman ise geçmişten geleceğe atıfta bulunur. Geçmiş, bugün ve gelecek olarak grupladığımız zaman dilimleri içerisinde kişi düşüncesi kadar yer kaplar, hayat kişinin özgürlüğü kadar akar, sanat önemsendiği kadar görünür ve insan tutkusu kadar yaşar. Benim tutkum da kendi zamanımı bulunduğum sokağın, şehrin veya ülkenin olaylarıyla harmanlayarak şeffaflık ve samimiyet çerçevesi içerisinde ifade edebilmek.
2. Yaratımınızı tetikleyen kaynak nedir?
Gündelik yaşantıda karşılaştığım herhangi bir olay ya da durum üretimlerimi tetikleyebiliyor. Başkasının yaşadığı problemlerle oldukça yoğun bir şekilde empati kuruyorum. Hiç tanımadığım birinin bile yaşadığı bir olumsuzluk beni derinden etkileyebiliyor. Beni tetikleyen en önemli kaynak gündelik akış ve empati kurduğum olaylar diyebilirim.
3. Kendi açınızdan baktığınızda resim yapmak bir çatışma mı yoksa uyum mudur?
Çatışma daha uygun olur. Çünkü her çalışmam; kendi içimde yaşadığım veya yaşattığım olaylarla hesaplaşma niteliğinde. İnsan sosyal bir varlık, etkileşimde olmadan yaşayamıyor. Fakat çevremizde bulunan her insanın da keyif vermediği bana göre bir gerçek. Mesafenin oldukça önemli olduğunu düşünüyorum, mesafeli olunduğunda da bir takım diyaloglardan kendimi soyutlamam gerekiyor ve duygularımı olduğu gibi yansıtamıyorum. Bu durumda da hesaplaşmalarım çalışmalarımda gerçekleşiyor. Dolayısıyla resim yapmak benim için bir çatışma, daha doğrusu çatışmaların ifadesi diyebilirim.
4. Gerçeklik kavramı sanat anlayışınızda ne kadar yer kaplıyor?
Gerçekliğe önem veriyorum. Her anlayışın özünde taşıdığı anlama saygı duyuyorum fakat gerçeklik benim için çok önemli. İzleyiciye tamamen soyut bir resim sunmak istemem mesela. Eserde biçim olmasa bile bir gerçeklik taşımasını, bir alt yapıya sahip olmasını veya bir anlam içermesini bir sanatçı olarak ben bekliyorum. İzleyicinin de çoğu zaman beklediğini düşünüyorum. Bu sebeple resimlerimde tamamen soyut anlatımlara neredeyse yer vermiyorum. Resimlerimde soyut biçimler yer alsa bile somut bir gerçekliğin ipuçları mutlaka hissediliyor.
5. Eserleriniz hayatın bir parçası olsaydı nerede olurdu?
Hayatın tam ortasında dururdu. Gündelik yaşantı resimlerimin ana teması olduğu için soruyu kendime çok yakın hissetim. Sokaklar, caddeler, meydanlar, olağan akışlarıyla bana kendimi hep çok iyi hissettirir. Resimlerim hayatın bir parçası olsaydı, büyük ihtimalle meydanlardaki kalabalıkların içinde bir yerlerde olurlardı.
6. Sizce yaratıcılık bir başlangıç mı yoksa sonuç mudur, açıklar mısınız?
Aslında bana göre ikisi de değil, bence yaratıcılık gelişme. Yaratıcılığı kurallı bir kompozisyona benzetecek olursak, giriş, gelişme, sonuç kısmının gelişme aşamasında yer alır diye düşünüyorum. Başlangıçta yaratıcılıktan ziyade emek harcamanın, azmetmenin ve çalışmanın sanatsal gelişimde daha önemli olduğunu düşünüyorum. Belli bir seviyeye geldikten sonra ise yaratıcılık sanatçının her daim eserlerinde görülmelidir. Yaratıcılığın sonlanması ban göre sanat hayatının da sonlanması gibi bir anlam taşıyor.
7. Günümüz dünyasına bakıldığında popüler kültürün etkisini eserlerinizde hissediyor musunuz?
Pek hissettiğim söylenemez. Eserlerin tutarlı olmasından aynı konuda ve aynı tekniğe sahip sayısız resim gelmiyor aklıma. Sanatçı günün imkânlarına göre gelişmeli, dönüşmeli. Ben de günün imkânlarına göre değişebilen, dönüşebilen bir yapıda olduğumu düşünüyorum ama popüler kültür bugüne kadar pek ilgimi çekmedi, çekebileceğini de düşünmüyorum.
8. Toplumsal dünyanın sanat anlayışınızda etkisini olduğunu düşünüyor musunuz?
Kesinlikle etkisinin olduğunu düşünüyorum. Toplumsal gelişmeleri yakından takip ediyorum. Birey olarak yalnız yaşayamıyoruz. Yaşadığımız toplumdaki tüm gelişmeler bizi de ilgilendiriyor ve bu gelişmelere göre biz de biçimleniyoruz. Çalışmalarımda da genellikle, bir birey olarak, toplumsal meselelerin iç dünyamda harmanlanmasının ardından, bana yansıyan yüzlerini biçimlendiriyorum. Çoğunlukla toplumsal gelişmelerden beslendiğimi söyleyebilirim.
9. Estetiğin güncel söylemi sizce nedir?
Estetik algı özellikle 1960’lı yıllardan itibaren oldukça başkalaştı bana göre. Güncel sanat; bambaşka içeriklere, bambaşka bakış açılarına ve bambaşka tekniklere sahip. Bu başkalaşma içinde estetik, birçok eserde yok bence. Estetik arayışı da yok gibi. Estetiğin önüne; fikir, düşünce, empati gibi değerlerin yerleştiğini düşünüyorum.
10. Türkiye’ de kadın sanatçı olmak sizin için ne ifade ediyor?
Türkiye’ de kadın olmak zor iken kadın sanatçı olmak daha da zor bir durum. Kadın olduğum için; herhangi bir sergiye, okula ya da yarışmaya kabul edilmeme durumunu deneyimlemedim. Fakat Türkiye’de sanatçı olmak çok zor. 2001 yılından beri sanat eğitimi alıyorum ve okuduğum okullarda huzurlu bir şekilde resim yaptığım günler o kadar az ki… Gerçekten çok büyük zorluklarla karşılaştım. Şu anda resim yapabileceğim, kendime ait bir atölyemin varlığı bile bana kendimi çok iyi hissettiriyor. Bir sanatçının Türkiye şartlarında kendine ait dört duvara sahip olması, en temel malzemeleri temin etmesi bile çok güç. Sonuç olarak Türkiye’de kadın sanatçı olmak benim için ne anlama geliyor diye düşündüğümde aklımda bir kelime şiddetli bir şekilde canlanıyor. Bu kelime “Mücadele”…
Zeynep Merve Çiçek Kimdir ?
1987 yılında Ankara’da doğdu. Lise Eğitimini 2001–2005 yılları arasında Kırıkkale Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Resim Bölümü’nde, Lisans Eğitimini 2005–2009 yılları arasında Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Resim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı’nda, Yüksek Lisans Eğitimini 2009–2012 yılları arasında Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Ana Sanat Dalı’nda tamamladı. 2017 yılında Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Ana Sanat Dalı’nda Sanatta Yeterlik eğitimine başladı. Resim alanına paralel olarak sanatın diğer alanlarından grafik, seramik ve fotoğrafla hem kişisel hem de mesleki anlamda ilgilenmektedir. Bugüne kadar 5 kişisel sergi açtı ve birçok karma sergiye katıldı. 2010 yılından beri Görsel Sanatlar Öğretmenliği yapmakta olup çalışmalarına Ankara’daki kişisel atölyesinde devam etmektedir.
Kişisel Sergiler
De-form / Çağdaş Sanatlar Merkezi / 2016 / Ankara
Ad Hoc / Galeri Foyart / 2015 / Ankara
Özel Buluşma / Galeri Artist / 2012 / Ankara
Orkestra / Gazi Üniversitesi Müzik Öğretmenliği / 2009 / Ankara
Çiçek Gibi / Kırıkkale İl Kültür Merkezi / 2003 / Kırıkkale
Karma Sergiler
Bahçede Sanat / Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi / 2020 / Ankara
Duruşma Arası, Sanat Molası / İGK Hukuk Bürosu / 2019 / Ankara
Başka Yerde Başka Biçimde / Cisterna Sanat Galerisi / 2018 / İstanbul
Young Contemporary Art Exibition / Polytechnic University / 2018 / Hong Kong
ARTANKARA 3 (Çağdaş Sanat Fuarı) / ATO Congresium / 2017 / Ankara
Tasarım Haftası / Galeri Foyart / 2015 / Ankara
Ruh Halim Neye Benziyor / Çankaya Belediyesi Galeri Kara / 2015 / Ankara
Ankara Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi 3. Resim-Heykel Sempozyumu Sergisi / Ankara Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Sergi Salonu / 2013 / ANKARA
Gerçeklik Alanı / Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Yüksek Lisans ve Doktora Öğrencileri Karma Sergisi / Çağdaş Sanatlar Merkezi / 2012 / ANKARA
Takke Düştü / Nazım Hikmet Kültür Merkezi Sergi Salonu / 2010 / ANKARA
Ürettiklerimiz, Tükettiklerimiz / Mezuniyet Sergisi / Gazi Üniversitesi Resim-İş Öğretmenliği Sanat Galerisi / 2009 / ANKARA
Bir Elin Nesi Var? / Grup Sergisi / Gazi Üniversitesi Resim-İş Öğretmenliği Sanat Galerisi / 2008 / ANKARA
Ödüller ve Yarışma Sergileri
Sketchbook Project / Brooklyn Art Library / 2020 / Newyork
Genç Sanat: 6. Güncel Sanat Proje Yarışması / Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü / Sergileme / 2020 / İstanbul
18 Şefik Bursalı Resim Yarışması / Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü / Sergileme/ 2019 / Anadolu Üniversitesi / Eskişehir
2018 Çin’de Türkiye Turizm Yılı-Türkiye Kültür Festivali / Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü / 2018 / Polytechnic University / Hong Kong
Genç Sanat: 4. Güncel Sanat Proje Yarışması / Kültür ve Turizm Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü / Sergileme/ 2018 / Cer Modern / Ankara
Genç Sanatçılar Resim Yarışması / Peker Sanat Evi / Sergileme / 2014 / Ankara
İstanbul Rotary Sanat Yarışması / İstanbul Rotary Kulübü / Katalog / 2013 / İstanbul
15 Nisan Dünya Sanat Günü Sergisi / Sergileme / UPSD Sanat Galerisi / 2012 / İstanbul
2. Söbütay Özer Resim Yarışması / Sergileme / Cer Modern / 2010 / Ankara
T.C. Kültür Bakanlığı 1. Esere ve Emeğe Saygı Yarışması / Sergileme / 2008 / İstanbul, Ankara, İzmir, Konya
1. Söbütay Özer Resim Yarışması / Mansiyon / Gazi Resim Heykel Müzesi / 2008 / Ankara
