”Fotoğrafı ve temsil ettiklerini incelemek günümüzde sanat olgusunu anlamak için hala iyi bir rota diye düşünüyorum. Kendi üretim dürtümün ise hayatıma dönüp baktığımda sadece görsel sanat alanında aktif olmuş da bir şey değil; benim psikodramamın görünen kısmı olduğunu görüyorum, başka sanatçıları da böyle okuyarak bağ kurmaya çalışmayı seviyorum.”
1. Sanat anlayışınızdan bahseder misiniz?
Bütüncül, çeşitli ilgi alanlarımla bağlantılı bir sanat anlayışım var. Sadece görsel sanatlardan etkilenmediğim gibi ilgilendiğim sanat da böyle olmayabiliyor. Fotoğrafı ve temsil ettiklerini incelemek günümüzde sanat olgusunu anlamak için hala iyi bir rota diye düşünüyorum. Kendi üretim dürtümün ise hayatıma dönüp baktığımda sadece görsel sanat alanında aktif olmuş da bir şey değil; benim psikodramamın görünen kısmı olduğunu görüyorum, başka sanatçıları da böyle okuyarak bağ kurmaya çalışmayı seviyorum.
2. Yaratımınızı tetikleyen kaynak nedir?
Hiperfokus bir şekilde araştırıp üretirken yaşanan iç huzur/zamanın dışına çıkma hissi kadar dönemsel olarak ego, rekabet, başarısız olma ve/veya teslim tarihlerine yetişememe korkusu da oldu. Son dönemde kafamda mesleksel tatmin ve iyi üretim kavramları iyice çatışır oldu. Kovid’in de, hayatımda olan başka bir dizi kontrol dışı durumun da biraz zoraki etkisiyle özellikle piyasaya ve beni şimdiye kadar güden amaçlara dışardan bakabilmeye başladım. Şu an yaratımım farklı bir kaynaktan geliyor ve “kapım kapalı” çalıştığım bir süreç geçirerek bunu gözlemlemeye çalışıyorum.
3. Kendi açınızdan baktığınızda resim yapmak bir çatışma mı yoksa uyum mudur?
İkisi de oluyor. Kendi adıma, tuvalde kendi kendine çözülen bir sorun oluşması lazım ve bana göre neredeyse tanısal* bir bağlantı, tüm dikkatini verme durumunda bunu görebiliyorsunuz.
4. Gerçeklik kavramı sanat anlayışınızda ne kadar yer kaplıyor?
Çok yer kaplıyor desem de bir kişinin gerçekliği birçok kişi için gerçek olmayabilir. Sanatçı kendini gerçekle uğraşıyor zannetse de (mesela benim açımdan işlerini fotoğraflara dayandırmak böyle değerlendirilebilir) mensubu olduğu kesim, nesil, anlayış tarafından okunup kabul edilebiliyordur. Mümkün olduğunca bunun dışına çıkıp daha geniş bir işaretler ağına bağlanmaya çalışıyorsunuz, dediğim gibi özellikle benim için bağ kurmakta bu önemli bir nokta.
5. Eserleriniz hayatın bir parçası olsaydı nerede olurdu?
Bir keresinde sahilde şu içinde çakıl taşları olan beton fayanslardan birinin parçasını bulmuştum, ancak aynı herhangi bir diğer taş gibi deniz tarafından tamamen yuvarlak hale getirilmişti. Ve bunun benim pratiğimi temsil ettiğine karar verip masama koymuştum. Çünkü doğal ve birbirinden çok farklı öğeler barındıran insan yapımı, yapay bir malzemeydi ama yine bir şekilde doğal akış tarafından şekillenmiş ve ahenkli bir nesneye dönüşmüştü.
6. Sizce yaratıcılık bir başlangıç mı yoksa sonuç mudur, açıklar mısınız?
İnsan yaratıcılığından bahsediyorsak özgönderimsel bir döngüdür herhalde.
7. Günümüz dünyasına bakıldığında popüler kültürün etkisini eserlerinizde hissediyor musunuz?
Kaçınılmaz bir etki ama bunlara taze bir açıdan bakabildiğim anları tanımayı ve değerlendirmeyi öğreniyorum. Bu da rutinle beraber oturan bir refleks.
8. Toplumsal dünyanın sanat anlayışınızda etkisini olduğunu düşünüyor musunuz?
Tabii ki var. Sanat birçok kurumlaşmış insan aktivitesi gibi toplumsallığın ta kendisiyle var oluyor. Birçok kişi gibi benim de “beni sanata başlatan” bir mentorum ve/veya idollerim oldu ve birçok düşüncemi şekillendirdi. Böyle olmasını ben ister miyim istemez miyim, bir şeyi değiştiriyor mu bilmem.
9. Estetiğin güncel söylemi sizce nedir?
Hızla fark et bakalım neye ithafta bulunuyorum?
10. Türkiye’ de kadın sanatçı olmak sizin için ne ifade ediyor?
Kadın olmak, Türkiye’de olmak ve sanatçı olmak dışında tamlama olarak farklı bir şey ifade etmiyor ama etmeli galiba. Ortadoğulu bir kadın sanatçı olduğunu hiçbir zaman tam olarak unutamamak olabilir.
ZEYNEP BELER KİMDİR?
1985, Ankara
2003-2007 Bilkent Grafik Tasarım Bölümü
2008-2010 Leiden Üniversitesi Fotoğraf Çalışmaları yüksek lisans
Çalışmalarını İstanbul’da sürdürmektedir.
Kişisel Sergiler
2019 “Görünmez İplikler” Karantina Mekan, Izmir
2018 “Beachcomber” KRANK Art Gallery, Istanbul
2017 “Yazı Kalır” Zilberman Projects, Istanbul
Sanatçı ikilisi Unme_ olarak
2019 “İncir Olmak” Mini konferans ve performans, Happening Now, artnivo.com, Akaretler Artweeks, Istanbul
2018 “??” Apartment Project, Berlin
2018 “ant sand” sanatçı kitabı ve lansman, Fail Yayınları, Istanbul
Seçilmiş Grup Sergileri
2019-20 “Artificial Bloom; Fluid Archives” SANATORIUM, Istanbul
2019 “We are in this together, we are not one and the same” Espace Artaud, Lyon
2019 “Yamama”, sub tarafından haritalanan bir kamusal alan müdahalesi, Büyükada, Istanbul
2019 “Recollections of Twilight” KRANK Art Gallery, Istanbul
2018 “Küçük Tatlı Yalanlar” Plato Sanat, İstanbul
2018 “Atopos Project” Versus Art Project, İstanbul
2017 “Tree, Simulacrum, Sea, Moon” Borusan Contemporary, Istanbul
2017 “A Reflected Assertion” Siyah Beyaz, Ankara
2017 “Whose (Art) History?” Uniq Gallery, İstanbul
2016 “Greetings from Now On: Territories of Commitments” BERLINARTPROJECTS, Berlin
2016 “Isim Sehir Siddet” YTÜ Yüksel Sabancı Art Center, İstanbul
2016 “Uygarlığın Huzursuzluğu” iNS, İstanbul
2015-16 “Habitat”, Istanbul Modern, İstanbul
2015 “Tutku/Desire”, Borusan Contemporary, İstanbul
2015 “New Photography”, AlanIstanbul, İstanbul
2015 “Yalnız ve Kalabalık”, Galeri KHAS, İstanbul
2014 “Mülksüzleş!” Tüyap, İstanbul
2014 “Howl/Uluma / Periferi Kolektif” 44A Galeri, İstanbul
2014 “The Feeling of Happiness” Homa Art Gallery, Tahran
2013 “Dodir Svetova/Worlds Touching” KC Grad, Belgrad
2012 “İyiniyetin Arsızlığı/Impudence of Good Intent” ArtSümer, İstanbul
2012 “Genç/Yeni/Farklı 3” CDA-‐Projects, İstanbul
2012 “Gerçeklik Terörü/Periferi Kolektif” Depo, Mars ve Asfalt Kadıköy, İstanbul
2012 “What I Love” Borusan Müzik Evi, İstanbul
2011 “Yumuşak Şehir/Soft City” AlanIstanbul ve Manzara Perspectives, İstanbul
2011 “Durumun Sorgulanması/Considering the Circumstances” Borusan Müzik Evi, İstanbul
Atölyeler & Konuk Sanatçı Programları
2018 Articulating Research (Bir Araştırmayı Dile Getirmek), SALT ile m-est.org, İstanbul
2017 Gastatelier des Landes Nordrhein Westfalen
Kuzey Ren-Vestfalya eyaleti tarafından verilmiş burs ve konuk sanatçı programı, Düsseldorf
2016 AiR Turkey – Scandinavia Connections, Tranås, İsveç
2012 Orta Ölçekli Kent: Sıradanı Fotoğraflamak / Middle Town: Picturing the Unspectacular GAPO/ISSP işbirliğinde
2010 – 2012 Borusan ArtCenter/Istanbul konuk sanatçı programı
Seçilmiş Yayınlar
2018 m-est.org, On Transition, 13.4.2018
2017 Sanat Dunyamız, no. 161, p. 48-65, fragMENtaTION 32: Zeynep Beler: MAKE AN EXCEPTION OF ME, YKY, Istanbul (TR)
2016 m-est.org, On Painting Photographs, Post Internet, 23.2.2016
2010 The Immaterial Photograph: The Obsolescence as Object in the Digital Era, Zeynep Beler, LAP Lambert Academic Publishing, Berlin, ISBN 978-3-8383-9132-8
