Sıfır Atık Nedir Faydaları Nelerdir | Sıfır Atık Ev Serisi

Hookuuus Pookuus!!! Hop yok oldu mu?

Evdeki atıklar çöpe gidiyor. Peki çöplere ne oluyor?

Evsel atık çöpler günlük hayatımızın parçasıdır. Şehir hayatı yaşayanlar bu atıklardan çöp kovalarıyla kurtuluyor da şehir nasıl kurtuluyor ya da kurtulmaya çalışıyor bakalım. Şehir çöpleri merkeze uzak alanlara/toprağa ya da bu alanlarda kurulmuş katı atık depolarında elektrik, doğalgaz, yakıt şeklinde geri dönüştürülüyor. Katı atık depolamada çöplerden çıkan gaz dahi dönüştürülebilir ama arazilere bırakılan çöplerden çıkan metan (CH4) ve karbondioksit (CO2) gazı tehlikelerden biri. Ne ola bu tehlike, toprağa karışmıyor mu sanki gibi bakılabilir.

”Metan (CH4) gazı karbondioksite (CO2) göre güneş ışığını 28 kat daha fazla absorbe
etme kabiliyetine sahiptir. Ayrıca, metan (CH4) hava ile % 5-15 oranlarında karıştığında
patlayıcı özelliğine sahiptir.” Prof. Dr. Mustafa Öztürk

Sıfır atık kavramına bakalım, nedir? Atıklarımızı en aza indirmeyi hedefleyen felsefedir. Üretim dünyasında sürdürülebilirlik olarak karşımıza çıkmakta, evde ise tüketicinin sorumluluğunu artırmaktadır. Sıfır atık ev aşağıdaki beş basamaktan oluşmaktadır.

REDDET, AZALT, YENİDEN KULLAN, DÖNÜŞTÜR, ÇÜRÜT

1. İhtiyacın Olmayanı Reddet

İlk olarak öğrenmeye ve alışmaya başlanması gereken tüketimi dizginlemektir. Bu satın alma çılgınlığına da bir dur demektir. Bu durum hayatımızın içine el ilanları, sosyal medya reklamları gibi sosyal pazarlama yöntemleriyle sızan, akıl çelici ve farkındalığın artırılması gereken bir gerçektir. Sonuç olarak pazarlama sektörü bir talep- arz ikilisi arasında dönüp durur. Ne kadar çok plastik kullanırsak o kadar ” Hadi daha fazla plastik, tek kullanımlık ürün üretin.” diyoruz.  Bu nedenle şu dört başlıktaki ürünler önemlidir.

a. Tek kullanımlık plastik ürünler: naylon poşetler, şişeler, bardaklar, pipetler, çatal, bıçak vs.

b. İkramlar: Otel odalarında sunulan ürünler, parti hediyeleri, yemek örnekleri, konferanslarda, organizasyonlarda promosyon ürünler… ” Ama bedavalar!!” Evet, fakat bu ürünler dayanıklı değildir ve hemen yıpranır, bozulur, kullanılamaz hale gelirler. Ayrıca evde gereksiz depolama sorunu yaratırlar.

c. İstenmeyen Postalar: Kağıt olarak postalanan faturalar, kampanyalar vs.

d. Sürdürülebilir olmayan uygulamalar: paketlemeler, kartvizit, makbuzlar vs.

2.  İhtiyacın Olanları ve Reddemediklerini Azalt

Azdan az, çoktan çok gider, güzide atasözümüzü burada hatırlatmakta fayda var. Azaltmak, niceliğe ve tecrübeye yani maddiyattan çok manevi duygu, düşüncelere odaklanmayı artırmakta ve daha sade bir yaşamın kapısını aralamaktadır.

3. Tükettiklerini, Reddemediklerini ve Azaltamadıklarını Yeniden Kullan

Burada şu soruyu sorarak başlamakta fayda var. ” Bu üründen bana ne kadar lazım?” Bu görüş alanınızı artıracak ve ihtiyaç fazlasını belirleyecek. Sonra ” Bu ürünleri yeniden nasıl kullanabilir?” Biz bunu annelerimizden, teyzelerimizden, yaşlılarımızdan çok rahat gözlemleyebiliriz. En basit olan eski tişörtler bir bakmışsınız, yer bezi olmuş.

4. Reddemediklerini, Azaltamadıklarını ve Yeniden Kullanamadığını Geri Dönüştür

Geri dönüştür dendiğinde ilk akla gelen, geri dönüşüme gönderdiğimiz şeyler olabilir. Bu önemli bir noktadır çünkü sıfır atık ev dışarıdaki tüketimi dizginlemekle başlar ki ne kadar az, zor geri dönüşebilen ürüne ihtiyacın olursa, o kadar az geri dönüştürmek zorunda kalacağın eşya ortada olur. Yine de bunlar için geri dönüşen evsel atıkları bilmeli, bölgemizde atık ayrıştırma tesisi olup olmadığı araştırılmalı şeklinde planlamaları yapabiliriz.

5. Kompostta Çürüt

Bu gübeleştirme işlemidir. Doğanın kendi içinde zamansız şekilde yaptığı işlemi kendimizi örnek alıyor ve organik atıklarımızı çürütme yöntemlerini öğrenerek gübreleştiriyoruz. Şehir hayatında bu durum artık balkon vb alanlara taşınmış durumda, bilgi alabileceğimiz birçok medya ögesi bulunmaktadır.

VEEEEE SIFIR ATIĞIN FAYDALARI NELERDİR?

Sıfır atık yaşamak çok zor, zahmetli görünebilir fakat sade yaşam çok zor bir yaşam standardı değildir. Bunun size maddi-manevi getirilerinden bahsedeceğim.

1. Para En ölçülebilir kısım budur. Satın alınması zaruri görünen ürün tüketiminiz azalır. depolama, bakım, onarım maliyeti düşer. Çoğu zaman daha uygun olan toptan ve dökme ürün alımına yönlendirir. Katı atıkları neredeyse sıfıra indirerek çöp poşeti kullanımını azaltır. Kişiyi kaliteli, uzun süreli kullanabileceği ürünleri almaya iterek paranızın hakkını almaya iter. Sağlıklı yaşamı destekleyerek sağlık giderlerini azaltır. Yaptığım bir incelemeye göre yılda bozulan sağlık için sağlık sektörüne harcanan miktar 7.3 trilyon dolar,  gözler bi açıldı, hesaplayabildiniz mi? 😀
2. Sağlık Plastik paketlerden uzak durarak eve daha az plastik girmesiyle bunun kullanımından doğacak riskleri azaltır. Yeniden kullanmayı, ikinci el almayı teşvik ettiği için zararlı gazları zaten salınmış ürünler ile zararlı kimyasallara maruz kalma oranı düşer. Sağlıklı besin satan dükkanlardan alışveriş yapılmasını sağlayarak doğal cilt, yeme, içme, temizlik ürünleri almaya teşvik eder. Daha azıyla yaşamayı sağlayarak alerjik reaksiyonları azaltır.
3. Zaman En güzel yanlarından biri bu olsa gerek, çok fazlasına sahip olmadığınız için onlara ayıracak çok fazla zamanınız da olmamış oluyor ve kendinize, hayallerinize, hobilerinize ayıracak vaktiniz ve enerjiniz kalıyor.

Bu yönlerden bütüncül olarak düşünülüp benimsendiğinde emin olun fazlalıkları özlemiyorsunuz bile.

Güzel ve iyi bir yaşama…

 

KAYNAKÇA

1. JOHNSON, Bea, Sıfır Atık Ev, Sinek Sekiz Yayınevi, 2013

2. Çevre Şehir Kütüphanesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, http://www.cevresehirkutuphanesi.com/assets/files/slider_pdf/tcvgdlmOmDxL.pdf