”Hayvan ve insan ilişkilerini resmederken, aralarındaki zihinsel, duygusal ve biyolojik benzerlikleri fark ettim ve bu da metamorfoza daha çok yönelmemi sağladı.”
1. Sanat anlayışınızdan bahseder misiniz?
Figüratif, toplumsal, eleştirel, doğal yaşamı savunan belki de çevreci bir sanat anlayışım var diyebiliriz.
2. Yaratımınızı tetikleyen kaynak nedir?
Herhangi bir durum, olgu, duygu veya görsel yaratım sürecimi etkiliyor. Son dönem resimlerimde hayvan ve insanlara ortak alanlarda yer veriyorum. İnsanoğlu, hayvanları yok etmekte, doğal yaşam alanlarını ellerinden almakta. Bu yolla insan aslında kendini de yok ediyor. Bu konuya ne kadar çok alanda yer verilerse o kadar çok farkındalığın oluşacağını düşünüyorum.
Öte yandan insanların hayvanlara benzerlikleri beni etkileyen bir yan oldu hep. Hayvan ve insan ilişkilerini resmederken, aralarındaki zihinsel, duygusal ve biyolojik benzerlikleri fark ettim ve bu da metamorfoza daha çok yönelmemi sağladı.
Belki de hayvanlar ve insanlar arasındaki en büyük fark insanın kültürel bir canlı olması ve estetik kaygısıdır. Yoksa insana şiddet – hayvana şiddet hep var. Her ikisinin de yaşam alanlarının kısıtlandığını düşünüyorum; beton yığınları arasına hapsolan insanlar, aç sokak hayvanları, sokakta yaşayan aç insanlar daha da çeşitlendirilebilecek bir sürü olgu benim hayvan-insan resimleri yapmama neden olmakta. İnsanların hayvanları kapattıkları kafeslere kendilerini de kapatmaları, onlara uyguladıkları şiddeti kendilerine de uygulamaları, şehirleşmenin getirdiği kaotik yaşamda hem hayvanlara hem de kendilerine nefes alacak yeşillik bırakmamaları, dışarıda yok ettikleri yeşilliği, ağaçları evlerinde saksılarda arama çabaları betona hapsedilmenin acı yanı olmaktadır. Bu duyguları kavramları insan ve hayvanları birbirlerine dönüştürerek iç ile dış mekânı birbirine geçirip resimlerime yansıtıyorum.
3. Kendi açınızdan baktığınızda resim yapmak bir çatışma mı yoksa uyum mudur?
Resim yaparken aslında bazen çatışma bazen uyum içerisinde oluyorum. Ama resim yapmak sanırım daha çok çatışmaya doğru kayıyor. Açıkçası yaratım süreci bazen sancılı olabiliyor. O anki beni etkileyen konuyu hissettiğim şekilde tuvale aktarmak çatışmayı gerektiriyor.
4. Gerçeklik kavramı sanat anlayışınızda ne kadar yer kaplıyor?
Resimlerimin çoğu gerçeklik kavramına dayanıyor. Ancak zaman zaman metamorfozu ana eksenine alan çalışmalar da yapıyorum. Her ne kadar gerçeklik kavramından o resimlerimde uzaklaşsam da yine de çevremdeki imgeleri birbirlerine dönüştürüyorum.
5. Eserleriniz hayatın bir parçası olsaydı nerede olurdu?
Yaptığım eserler benim o dönemki duygu ve düşüncelerimi yansıttığından her biri hayatımın o döneminin bir parçası, tam merkezi.
6. Sizce yaratıcılık bir başlangıç mı yoksa sonuç mudur, açıklar mısınız?
Yaratıcılık, bir resmin başlangıcından bitene kadar olan süreçte devamlı var olan bir durum. Resme başlarken var olan bir fikir süreç içerisinde değişikliklere uğrayıp başladığı noktadan çok farklı bir hal alabiliyor. Bu nedenle yaratıcılık bir başlangıç veya sonuç değil, benim için bir süreçtir.
7. Günümüz dünyasına bakıldığında popüler kültürün etkisini eserlerinizde hissediyor musunuz?
1960’larda iletişimin kolaylaşması sanatçıların tüketim toplumunu eleştirel bir yaklaşım sergilemesi sonucu ile ortaya çıkan pop artın etkileri günümüzde internet ve sosyal medyanın varlığı ile beraber sürmektedir. Yaptığım eserlerde bu dönemin izlerini ve etkilerini görmek mümkün ancak popüler kültürün ögelerini ya da konusunu direkt olarak işlediğim söylenemez.
8. Toplumsal dünyanın sanat anlayışınızda etkisini olduğunu düşünüyor musunuz?
Daha önce de belirttiğim gibi sanatçı hiçbir zaman kendini toplumdan ve dünyada olup bitenlerden soyutlayamaz. Tabii ki yaptığım eserlerde toplumun yansımalarını görmek mümkün. Günümüzde büyük bir problem olan kadına şiddet, kadın cinayetleri benim de bu duruma dur demek adına resmime yansıttığım bir konu oldu. Bu resmimi yaparken dövüş horozlarını metafor olarak kullanmayı tercih ettim, onlara dur diyen güçlü duruşlu bir kadını resmin merkezine yerleştirdim. Açıkçası kadına, insana, hayvana yapılan her türlü şiddete karşı durulması gerektiğini düşünüyorum ve bu konulara dikkat çekmek için resimlerimde yer veriyorum.
9. Estetiğin güncel söylemi sizce nedir?
Estetik anlayışı eskiden günümüze birçok değişikliğe uğramıştır. Antik Yunan da ‘Estetik’ sadece güzel olandır. Platon ‘Şölen’ de bütün güzel şeylerin güzellik ideasında payı olduğunu söylemiştir. Hegel ve Herder tarafından ise bir ara ‘estetik’ yerine güzellik bilimi veya felsefesi kavramları da önerilmiştir ancak Modern çağda Kant, Schiller gibi düşünürler buna karşı çıkıp çirkinin de varlığından bahseder. Bana göre günümüzde estetik insanın duygularını harekete geçiren herhangi bir şeydir.
10. Türkiye’ de kadın sanatçı olmak sizin için ne ifade ediyor?
Kadın sanatçılar yalnız Türkiye’de değil tüm dünyada eski dönemlerden beri pek kabul görmemiş ve koleksiyonerler, galeriler, müzeler, sanat simsarları, hatta erkek sanatçılar tarafından dışlanan taraf olmuşlardır. Günümüzde bunu değiştirmek için kadın sanatçılar adına pek çok projeler yapılıyor ama gelişmiş toplumlarda bile bu problemin tamamen çözülmüş olduğu pek söylenemez aslında. Bugün baktığımızda örneğin müzelerde sergilenmekte olan kadın sanatçıların oranı erkeklere göre çok daha düşük. Dolayısıyla dünyanın her yerinde kadın sanatçı olarak yer edinmek zor. Türkiye’de de var olabilmek epey direnme gücü gerektiriyor açıkçası.
JOEL MENEMŞE KİMDİR ?
1988’de İstanbul’da doğdu. 2011 yılında Beykent Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’nden mezun oldu. 2013 yılında girmiş olduğu, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü yüksek lisans eğitimini tamamladı. İlk kişisel sergisini 2017 yılında Akademililer Sanat Merkezi’nde açan sanatçı farklı karma sergilerde ve workshoplarda yer almaya devam etmektedir. Çalışmalarını Beyoğlu’ndaki atölyesinde sürdürmektedir.
SERGİLERDEN SEÇMELER
2020 “Sanata Devam” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi (çevrim içi), İstanbul
2020 “Artankara” Ato Congresium Kongre Ve Sergi Sarayı, Karma Sergi, Ankara
2020 “Ben Bir Kadınım” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2020 “Renkli Geçiş” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2019 “Tüyap Sanat Fuarı” Artifex, Karma Sergi, İstanbul
2019 “Barut Lara Workshop” Karma Sergi, Antalya
2019 “Art Suites Workshop” Karma Sergisi, Bodrum
2019 “Yedi Figür” Corpus Galeri, Karma Sergi, Astoria Avm, İstanbul
2019 “Genç Sanatçılar” Fular’t Galeri, Karma Sergi, İstanbul
2018 ‘’29 Ekim Sergisi’’ Uluslararası Portakalçiçeği Uluslararası Plastik Sanatlar Kolonisi, Karma Seri, M. Kemal Merkezi, İstanbul
2018 “Uluslararası Baskı Festivali” Art Caucasus, Karma Sergi, Batum, Gürcistan
2018 “Açık Kapılar” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2018 “Sanata Bi Yer” Bomontiada Leica Galeri, Karma Sergi, İstanbul
2018 “Artankara” Ato Congresium Kongre Ve Sergi Sarayı, Karma Sergi, Ankara
2018 “Küçük Resmi Görmek” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2017 “Tüyap Sanat Fuarı” Artifex, Karma Sergi, İstanbul
2017 “İdeal Bir Sanatçı Olmanın 21 Yolu” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2017 “Başkalaşım Alanı” Akademililer Sanat Merkezi, Kişisel sergi, İstanbul
2017 “Hep Birlikte” Karma sergi, Beşiktaş Çağdaş Sanat, Karma Sergi, İstanbul
2016 “Tüyap Sanat Fuarı” Artifex, Karma Sergi, İstanbul
2016 “Tüyap Sanat Fuarı” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2016 “Görünümler” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2016 “Art Suites Workshop” Karma Sergisi, Bodrum
2016 “Hamle”, Nişart Teşvikiye, Karma Sergi, İstanbul
2016 “Made by Artist” Karma Sergi, Thessaloniki Greece
2016 “Yüzeydekiler” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2015 “Kağıt İşler II” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2015 “Doğa Seni Çağırıyor”, Zorlu P.S.M, Karma Sergi, İstanbul
2015 “İçerdekiler” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2014 “ Ekim I” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2014 “Portakal Çiçeği Sanat Kolonisi” Karma Sergi, Ankara
2014 “İmgeler Ve İnsanlar” Karma Sergi, E-Lab Maçka, Karma Sergi, İstanbul
2014 “Nuri İyem Resim Yarışması” Evin Sanat Galerisi, Karma Sergi, İstanbul
2014 “Fingerprint” Astir Egnatia Alexandroupolis, Karma Sergi, Greece
2014 “Art Suites Workshop” Karma Sergi, Bodrum
2014 “Tüyap Sanat Fuarı” Karma Sergi, İstanbul
2013 “Art Bosphorus Sanat Fuarı” Karma Sergi, İstanbul
2013 “İnsanlık Halleri” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2013 “Abluka” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2013 “Portakal Çiçeği Sanat Kolonisi” Work Shop, Karma Sergi, Sapanca
2013 “Art Suites Workshop” Karma Sergi, Bodrum
2013 “Kağıt İşler” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2012 “Döngüsel Yansımalar” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2013 “İç Deniz” Sefaköy Kültür Ve Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
2012 “Summa Art Workshop” Karma Sergi, Moldova
2012 “Art Suites Workshop” Karma Sergi, Bodrum
2012 “Tüyap Sanat Fuarı” Karma Sergi, İstanbul
2011 “Beden Farklılıklar” Akademililer Sanat Merkezi, Karma Sergi, İstanbul
ÖDÜLLER
2014 Nuri İyem Resim Yarışması sergileme ödülü
