”Çalışmalarım, dijital dünyadaki bu kadar görüntünün nasıl bir bellek oluşturacağı ile ilgilidir. Bir bellek oluşturamayacağını ve bellek yitimi yaşayacağımızı söylüyorum.”

1. Sanat anlayışınızdan bahseder misiniz?

Kim olduğumuz belleğimizle ilişkilidir.  Toplumları şekillendiren bellek dijital dünyayla birlikte farklı bir oluşum sürecine girdi. Günümüzde neredeyse sadece görüntüler içerisinde yaşamaya başladık. Bu kadar görüntüye maruz kalmamız sonucunda, hepsini anlamlandıramayacağımızı, bu yüzden de belleğimizde kalıcı bir yer edinemeyeceğini düşünüyorum. Çalışmalarım, dijital dünyadaki bu kadar görüntünün nasıl bir bellek oluşturacağı ile ilgilidir. Bir bellek oluşturamayacağını ve bellek yitimi yaşayacağımızı söylüyorum. Anılara sahip olma yetimizi kaybedecek miyiz? Bu görüntülerde nasıl anı oluşturabileceğimizi sorguluyorum. Bütün bunların sonucunda da belleğimiz kaybolursa zombiden bir farkımızın kalmayacağını düşünüyorum.

2. Yaratımınızı tetikleyen kaynak nedir?

Teknolojinin gelişiminden doğan yeni sorular beni çok heyecanlandırıyor. Primitif olmaya çalışırken kurduğumuz dünya tamamen dijital dünya içerisinde oluyor. Örnek vermek gerekirse bir dönem herkesin dijital bir çiftliği vardı. Tarla görmemiş insanlar bile çılgınca inek sağıyor, domates topluyorlardı. Daha sonra bu işten para kazananlar, dolandırılanlar bile oldu.

Bütün bunlar bana günümüzde bireyselleşmenin değiştiğini, yalnızlığa evrildiğini düşündürtüyor. Her bir birey azınlık olma yolunda kendi toplumunu dijital dünyalarda oluşturuyor. Bu dünyalardaki anılar nasıl kalıcı hale gelecek? Unutulacak mı? Yoksa yine dijital dünya ile birlikte unutturulmamaya, zorla hatırlanmaya mı çalışılacak? O zaman toplumsal bir cinnet bizi mi bekliyor?

Ceyda Göksal,doymadın mı- video- 2018

 

3. Kendi açınızdan baktığınızda resim yapmak bir çatışma mı yoksa uyum mudur?

Bence resim yapmak bir çatışma meselesidir. Çatışabildiğin müddetçe seni şaşırtabilir, kızdırabilir, mutlu edebilir, üzebilir. Yani çeşitli duygular barındırır diye düşünüyorum. Her ne kadar renklerin uyumu, formların uyumu gibi şeyler söylense de bu renklerin, formların bile kendi aralarında tezatlıkları mevcuttur. Uyumlu diye bir şey yoktur. Sadece öyle olduğu hissiyatı verebilir. İçine girdikçe barındırdığı çatışma önemlidir. Beni etkileyen şey budur. Karşı söylemi bulabileceğim şeyler beni heyecanlandırır.

4. Gerçeklik kavramı sanat anlayışınızda ne kadar yer kaplıyor?

Postmodernizm sonrası gerçeklik tartışmaları iyice değişmiştir. Özellikle zaman, mekan, ışık kavramları gittikçe değişti. Gerçekliği bozmak için mekanı, ışığı, zamanı bozarken şimdi hiç birini bozmadan gerçek olmayan gerçeklikler yaratabiliyoruz. Özellikle teknolojinin gittikçe reel dünyada yerini alması algılarımızı da değiştirmeye başlamıştır. Benim sanat anlayışımda maddi bir gerçekliği görmemekteyiz. Daha çok hayali, gerçekliği bozuma uğratacak görüntülere rastlayabiliriz. Nesnel gerçeklik gibi gözüken gerçek olmayan görüntüler barındırmaktadır.

5. Eserleriniz hayatın bir parçası olsaydı nerede olurdu?

İşlerim hayatın bir parçası olsaydı bir kod olurdu. Artık kodlamasız hiçbir şey var olamıyor.  Bir anının oluşabilmesi için beynimizin kodlama yapması gerek. Aynı şekilde inandığımızı ya da inanmamız gerekenleri hep kodlarla karşımıza çıkartmaktadırlar. Yaptığımız her şey, seçimler, kendi kimliklerimiz kodlamalarımızla ilgilidir.

6. Sizce yaratıcılık bir başlangıç mı yoksa sonuç mudur, açıklar mısınız?

Yaratıcılık başlangıçta vardır. Beynimizdeki nöronların işidir. Hangi konuda yetenekliysen o nöronların iletimi daha iyidir. Ama tek başına hiçbir şey ifade etmez. Ne kadar yaratıcı olursan ol eğer üzerine katmazsan o yaratıcılık kendinde kalır ve yok olur. O yüzden çok çalışmak gerekir. Başka türlü yaratıcılığın hiçbir anlamı kalmaz.

7. Günümüz dünyasına bakıldığında popüler kültürün etkisini eserlerinizde hissediyor musunuz?

Sisteme ne kadar karşı gelirsek gelelim sistemin bir şekilde bir yerinden parçası olmaktan kaçamayız. Dolayısıyla yapılan her bir işin bir parçasının popüler kültüre hizmet edeceğini düşünüyorum. Yaptığım işlerde popüler kültürden yola çıkmasam da illa etkilenen bir tarafı, ona hizmet eden bir tarafı olduğunu düşünmekteyim.

8. Toplumsal dünyanın sanat anlayışınızda etkisini olduğunu düşünüyor musunuz?

Bellekle uğraştığım için Maurice Halbwach’ın dediği gibi bireysel bellek toplumsal bellekten kopuk olamaz. Oluşturduğumuz anılarımız bile toplumla ilişkilidir. Marshall McLuhan’ın Global Köy kavramının artık geçerliliğini koruyamamakta olduğunu görüyoruz. Bunun nedeni bütün bir dünyanın artık aynı dairede oturuyor gibi olmasıdır. O yüzden etkilenim sadece kendi toplumumuzla değil artık dünyayla birlikte olmaktadır.

9. Estetiğin güncel söylemi sizce nedir?

Günümüz sanatında estetiğe dönüş söz konusudur. Fakat bu estetik kavramı güzelle ilişki kurmak yerine siyaset, etik kavramlarıyla ilişkilidir.

10. Türkiye’ de kadın sanatçı olmak sizin için ne ifade ediyor?

Türkiye’de kadın sanatçı olmaktan önce kadın olmak zor. Küçüklüğüm babamın işinden dolayı Irak ve Arabistan’da geçti. Oradaki kadınların hatta kız çocuklarının varlığının sorgulandığına şahit oldum. Meta gibi kendilerini kocaları için sadece daha şaşaalı daha güzel gösterme çabalarında olmaları bana kadının konumunu iyicene sorgulattı. Şu andaki Türkiye’ye baktıkça kadının konumunun gittikçe yitirildiğini görmekteyim. Hatta oralarda kadınlar yeni haklar kazanırken bizler buralarda iyicene yalnızlaştırılıyoruz. Daha güçlü durmaya çalışan kadınlar karşısında daha çok korku politikaları kullanmaya başladılar. Devamlı bir erkeğe muhtaçlığı empoze etmekteler. Ben küçüklüğümden beri kendimi hep erkeklerin içinde konumlandırmaya çalıştım. Onlarla futbol oynadım. Oyunlarına almadıklarında gittim iyi bir top alıp benimle oynamaya mecbur bıraktım. Ben buradayım.

 

CEYDA GÖKSAL KİMDİR?

Ceyda Göksal 1982 yılında İstanbul’da doğdu. Yüksek öğrenimini Uludağ Üniversitesi Matematik Bölümü’nde tamamladı. 2007-2013 yılları arasında bir dizi reklam, dizi ve filmde kompozit sanatçı olarak çalıştı. 2014-2017 yılları arasında Yeditepe Üniversitesi Plastik Sanatlar Bölümünde yüksek lisans yaptı. Şu an Yeditepe Üniversitesi Plastik Sanatlar ve Resim bölümde sanatta yeterliliğine devam etmektedir. Ceyda Göksal, İstanbul’da bir sanatçıdır. Göksal, sanat pratiğinde video, film, fotoğraf, enstalasyon ve çizim gibi çeşitli medyalar kullanmaktadır.